Zomwe muyenera kudziwa za hemoglobin

1. Kodi hemoglobin ndi chiyani?
Hemoglobin (chidule cha Hgb kapena Hb) ndi molekyu ya puloteni yomwe ili m'maselo ofiira a magazi omwe amanyamula mpweya kuchokera m'mapapo kupita ku ziwalo za thupi ndi kubweza mpweya woipa kuchokera ku minofu kubwerera m'mapapo.
Hemoglobin imapangidwa ndi mamolekyu anayi a mapuloteni (maketani a globulin) omwe amalumikizana pamodzi.
Molekyulu ya hemoglobini yabwinobwino ya munthu wamkulu imakhala ndi maunyolo awiri a alpha-globulin ndi maunyolo awiri a beta-globulin.
Mwa makanda ndi makanda, unyolo wa beta si wamba ndipo molekyulu ya himoglobini imapangidwa ndi maunyolo awiri a alpha ndi maunyolo awiri a gamma.
Pamene khanda likukula, unyolo wa gamma pang’onopang’ono umaloŵedwa m’malo ndi unyolo wa beta, kupanga mpangidwe wa himogulobini wamkulu.
Unyolo uliwonse wa globulin uli ndi porphyrin wofunikira wokhala ndi chitsulo wotchedwa heme.M'kati mwa heme pali atomu yachitsulo yomwe ndi yofunika kwambiri ponyamula mpweya ndi carbon dioxide m'magazi athu.Iron yomwe ili mu hemoglobin imapangitsanso mtundu wofiira wa magazi.
Hemoglobin imathandizanso kwambiri kuti maselo ofiira a m’magazi asamapangidwe bwino.M'mawonekedwe awo achilengedwe, maselo ofiira amagazi ndi ozungulira ndi malo opapatiza omwe amafanana ndi donati opanda dzenje pakati.Kusakhazikika kwa hemoglobini kungathe, motero, kusokoneza mawonekedwe a maselo ofiira a magazi ndikulepheretsa kugwira ntchito kwawo ndikuyenda m'mitsempha ya magazi.

2.Kodi ma hemoglobini abwinobwino ndi otani?
Miyezo yachibadwa ya hemoglobini kwa amuna ili pakati pa 14.0 ndi 17.5 magalamu pa desilita iliyonse (gm/dL);kwa akazi, ndi pakati pa 12.3 ndi 15.3 gm/dL.
Ngati matenda kapena matenda akhudza kupangidwa kwa thupi kwa maselo ofiira a magazi, mlingo wa hemoglobini ukhoza kutsika.Kuchepa kwa maselo ofiira a m’magazi ndi kuchepa kwa hemoglobini kungachititse munthu kukhala ndi vuto la kuchepa kwa magazi m’thupi.
3.Ndani yemwe ali ndi kuthekera kwambiri kukhala ndi iron-deficiency anemia?
Aliyense akhoza kukhala ndi kuchepa kwa iron-deficiency anemia, ngakhale magulu otsatirawa ali ndi chiopsezo chachikulu:
Azimayi, chifukwa cha kutaya magazi pamwezi komanso pobereka
Anthu azaka zopitilira 65, omwe amatha kudya zakudya zopanda iron
Anthu omwe ali ndi mankhwala ochepetsa magazi monga aspirin, Plavix®, Coumadin®, kapena heparin
Anthu omwe ali ndi vuto la impso (makamaka ngati ali pa dialysis), chifukwa amavutika kupanga maselo ofiira Anthu omwe amavutika kuyamwa iron.

4.Zizindikiro za kuchepa kwa magazi m'thupi
Zizindikiro za kuchepa kwa magazi m'thupi zimatha kukhala zofatsa kotero kuti simungawazindikire.Panthawi ina, maselo anu a magazi akachepa, zizindikiro zimayamba.Malingana ndi zomwe zimayambitsa kuchepa kwa magazi m'thupi, zizindikiro zingaphatikizepo:
Chizungulire, kupepuka, kapena kumverera ngati mwatsala pang'ono kugunda Mofulumira kapena modabwitsa
Mutu Kupweteka, kuphatikizapo mafupa, chifuwa, mimba, ndi mfundo Zovuta za kukula, kwa ana ndi achinyamata Kupuma pang'ono Khungu lotuwa kapena lachikasu Kuzizira manja ndi mapazi Kutopa kapena kufooka.
5. Mitundu ya Anemia ndi Zomwe Zimayambitsa
Pali mitundu yoposa 400 ya kuchepa kwa magazi m'thupi, ndipo imagawidwa m'magulu atatu:
Kuperewera kwa magazi m'thupi chifukwa cha kutaya magazi
Kuchepa kwa magazi m'magazi chifukwa cha kuchepa kapena kulakwitsa kwa maselo ofiira a magazi
Kuperewera kwa magazi m'thupi chifukwa cha kuwonongeka kwa maselo ofiira a magazi

Zolemba zochokera ku:
Hemoglobin: Yachibadwa, Yapamwamba, Yotsika, Zaka & JendaMalingaliro a kampani MedicineNet
Kuperewera kwa magazi m'thupiWebMD
Low HemoglobinCleveland Clinic